طرفداران برابری جنسیتی به شاه و بی بی رسیدند!

یک طرفدار برابری جنسیتی نوعی از ورق های بازی طراحی کرده است که در آن سمبل های شاه (King)، بی بی (Queen) و سرباز (Jack) با نشان جدید جایگزین شده اند.

ایندی ملینک (Indy Mellink) می گوید ایده طراحی این کارت ها در تابستان گذشته وقتی با خانواده اش مشغول ورق بازی بوده است به ذهنش خطور کرده است. از نظر ملینک نابرابری ظریف موجود در کارت ها که بر اساس آن امتیاز کارت شاه از بی بی بیشتر است برای جامعه مشکل ساز می باشد.

در دنیای بازی‌ کارتی، نمادهای سلطنتی مانند شاه، ملکه و سرباز قرن‌هاست که جایگاه ثابتی داشته‌اند؛ نمادهایی که نه‌تنها ساختار بازی را شکل می‌دهند، بلکه بازتابی از سلسله‌مراتب اجتماعی و جنسیتی در فرهنگ‌های مختلف هستند. با این حال، در سال‌های اخیر، نگاه انتقادی به این نمادها شدت گرفته و برخی طراحان تلاش کرده‌اند تا ساختارهای سنتی را با مفاهیم برابرتر جایگزین کنند. این تلاش‌ها بخشی از جنبش گسترده‌تری است که به بازنگری در نمادهای روزمره با هدف کاهش تبعیض‌ نهادینه‌ شده می‌پردازد.

یکی از نمونه‌های برجسته این رویکرد، طراحی دست کارت‌هایی است که بجای شخصیت‌های سلطنتی، از نمادهای بی‌طرف مانند طلا، نقره و برنز استفاده می‌کنند. این تغییر نه‌تنها ساختار بازی را حفظ می‌کند، بلکه از ارزش‌گذاری جنسیتی فاصله می‌گیرد و امکان تجربه‌ای برابرتر را برای بازیکنان فراهم می‌سازد. چنین ابتکاری نشان می‌دهد که حتی در سرگرمی‌های ساده و روزمره، بازتولید نابرابری‌ تاریخی ممکن است و اصلاح آن‌ها می‌تواند به تغییرات فرهنگی بزرگ‌تری منجر شود.

رابری جنسیتی در بازی‌های کارتی شاید در نگاه اول موضوعی حاشیه‌ای به نظر برسد، اما در واقع بخشی از گفت‌وگویی عمیق‌تر درباره نمادها، قدرت و بازنمایی است.

برابری جنسیتی

بوقتی شاه همیشه بالاتر از ملکه قرار می‌گیرد، این ترتیب می‌تواند ناخودآگاه ارزش‌گذاری جنسیتی را تقویت کند. بازنگری در چنین ساختارهایی، فرصتی است برای بازاندیشی در مفاهیم قدرت و ارزش، و گامی کوچک اما معنادار در مسیر ساختن فرهنگی فراگیرتر و عادلانه‌تر، که البته در سوی دیگر این موضوع می تواند مورد سوء استفاده نهادهای قدرت قرار گیرد و از مسیر صحیح آن خارج شود.

برابری جنسیت و دسته کارت بازی

ورق های بازی طراحی شده توسط وی به یک موضوع اساسی ترتیب امتیازدهی اشاره داره و آن این است که کارت شاه امتیاز بالاتری نسبت به کارت بی بی یا همان ملکه دارد، در این رابطه می توانید نوشته دسته کارت بازی: ۴ خال مشهور ورق را مطالعه کنید.

به اعتقاد ایندی ملینک (Indy Mellink) اکنون وقت تغییر این موضوع است. این خانم هلندی که فارغ التحصیل روانشناسی قانونی (forensic psychology) است تا کنون بیش از ۱۵۰۰ ست از این کارت ها را به فروش رسانیده است.

او همچنین در مصاحبه با رویترز گفت:

“اگر این سلسله مراتب را داشته باشیم که ارزش پادشاه بیش از ملکه است، این نابرابری ظریف مردم را در زندگی روزمره شان تحت تاثیر قرار می دهد، زیرا این فقط یک روش دیگر برای گفتن اینکه شما اهمیت کمتری دارید است.”

ایندی ملینک

وی در ادامه توضیح داد که ورق های بازی طراحی شده وی تنها مردسالاری را در کارت ها از بین می برد و در سلسه مراتب اساسی امتیازدهی کارت ها تغییری ایجاد نمی کند.

در کارت های طراحی شده توسط ایندی ملینک تصاویر شاه، بی بی و سرباز بصورت زیر جایگزین شده اند:

• شمش طلا به جای شاه
• سکه نقره به جای بی بی (ملکه)
• سپرهای برنز به جای سرباز

واکنش کاربران فضای مجازی به این باز طراحی ورق های بازی عموما منفی بوده است، بسیاری از پوکربازان نیز به این کارت ها روی خوشی نشان نداده اند، برخی آن را گامی مثبت در جهت برابری دانستند، در حالی که دیگران آن را غیرضروری یا نمادگرایانه تلقی کردند. این موضوع همچنین محل بحث در بسیاری از رسانه ها بود، نمونه آن واکنش چهره رسانه ای و تلویزیونی پیرز مورگان (PIERS MORGAN) در اینباره بود که در ویدئو زیر مشاهده می کنید.

سابقه بازطراحی ورق بازی با هدف برابری جنسی

البته این اولین باری نیست که چنین موضوعی مورد بحث قرار گرفته است، پیشتر در سال ۲۰۱۷ نیز دختری به نام مایان سگال (Mayan Segal) اقدام به طراحی ورق های بازی با ارزش گذاری متفاوت نمود بطوریکه ارزش ورق شاه و بی بی یکسان باشد. کارت های بازطراحی شده وی دارای الگوی جدیدی به شرح زیر بودند:

• کارت های پادشاه (Monarch): شخصیت این ورق ها می توانسنند زن و یا مرد باشند.
• کارت های دوک یا بانوی دوک (Duchess or Duke): شخصیت این ورق ها نیز می توانستند زن و یا مرد باشند.
• کارت های شاهزاده یا پرنسس (Prince or Princes): شخصیت این ورق ها نیز می توانستند شاهزاده زن و یا مرد باشند.

ویدئوی زیر مربوط به همین سری از ورق های بازطراحی شده با ایده برابری جنسیتی است، گفتنی است پروژه وی موفق شده ۴۰,۰۰۰ دلار جمع آوری کند. او ۵,۰۰۰ دسته ورق به چاپ رساند که هر کدام به ارزش ۴۵$ می باشد.

جمع بندی

طراحی کارت‌های بازی بدون نمادهای جنسیتی، تلاشی است برای بازنگری در ساختارهای نمادین که قرن‌ها در فرهنگ‌های مختلف تثبیت شده‌اند. این ابتکار، با جایگزینی شخصیت‌های سلطنتی با نمادهای بی‌طرف مانند طلا، نقره و برنز، می‌کوشد تا ارزش‌گذاری جنسیتی را از تجربه بازی حذف کند و فضایی برابرتر برای بازیکنان فراهم آورد. طرفداران این طرح معتقدند که حتی نمادهای کوچک و روزمره می‌توانند در شکل‌گیری نگرش‌های اجتماعی نقش داشته باشند و اصلاح آن‌ها گامی موثر در مسیر برابری جنسیتی است.

از سوی دیگر، منتقدان این تغییرات بر این باورند که نمادهای سنتی در کارت‌های بازی بخشی از میراث فرهنگی و زیبایی‌شناسی تاریخی هستند و حذف آن‌ها به معنای پاک کردن بخشی از هویت بازی است. برخی نیز این اقدام را نمادگرایانه و سطحی می‌دانند و معتقدند که تمرکز بر چنین جزئیاتی ممکن است توجه را از مسائل ساختاری‌تر و عمیق‌تر در حوزه برابری جنسیتی منحرف کند. در نگاه این گروه، ارزش‌گذاری در بازی‌های کارتی بیشتر تابع قوانین و استراتژی است تا نمادهای تصویری.

با این حال، طراحانی مانند ایندی ملی‌لینک نشان داده‌اند که تغییرات کوچک می‌توانند گفت‌وگوهای بزرگ‌تری را آغاز کنند. پروژه او نه‌تنها به فروش قابل توجهی دست یافته، بلکه در رسانه‌های بین‌المللی نیز بازتاب داشته و بحث‌هایی درباره نقش نمادها در بازتولید نابرابری به راه انداخته است. این استقبال نشان می‌دهد که بخشی از جامعه جهانی آماده پذیرش بازنگری در سنت‌هاست، به‌ویژه زمانی که این بازنگری با هدف ایجاد فضای فراگیرتر انجام شود.

در نهایت، طراحی کارت‌های بدون جنسیت را می‌توان بخشی از روند گسترده‌تری دانست که به بازاندیشی در نمادهای فرهنگی می‌پردازد. چه موافق باشیم و چه مخالف، این ابتکار فرصتی فراهم کرده تا درباره مفاهیم قدرت، ارزش و بازنمایی در زندگی روزمره تامل کنیم.

بازی، اگرچه سرگرمی است، اما می‌تواند آینه‌ای باشد از باورهایی که در ناخودآگاه جمعی ما ریشه دوانده‌اند—و شاید همین‌جا نقطه‌ای باشد برای آغاز تغییر.

دست کارت بازی و خال ورق