کازینو رامسر: تاریخ در قلب مازندران

کازینو رامسر نماد تجمل در دوران پهلوی، یکی از نخستین مراکز قمار رسمی ایران بود که در دل طبیعت شمال، شکوه معماری اروپایی را با فرهنگ بومی منطقه پیوند می‌ داد.

در دل جنگل‌های سرسبز مازندران و در کنار هتل رامسر، بنایی باشکوه با ستون‌های مرمری و تالارهایی مجلل قرار دارد که روزگاری میزبان اشراف، سیاستمداران و گردشگران خارجی بود: کازینو رامسر. این مکان نه‌ تنها نمادی از دوران پهلوی است، بلکه بازتابی از سیاست‌های فرهنگی و اقتصادی آن دوره در زمینه گردشگری و تفریحات مدرن به‌شمار می‌آید.

کازینو رامسر در دهه ۱۳۱۰ خورشیدی تاسیس شد و به‌سرعت به یکی از نقاط برجسته تفریحی ایران تبدیل گردید. با ورود گردشگران خارجی و طبقه مرفه داخلی، این مرکز قمار به بستری برای نمایش تجمل، تعاملات بین‌المللی و تجربه سبک زندگی غربی بدل شد. اما فراتر از سرگرمی، این بنا حامل روایت‌هایی از تغییرات اجتماعی، سیاست‌های فرهنگی و تقابل سنت و مدرنیته در ایران پیش از انقلاب است. تماشای جزئیات معماری، از نقش‌ونگارهای سقف گرفته تا فرم ستون‌ها، نشان می‌دهد که این بنا نه‌تنها برای کارکرد تفریحی ساخته شده، بلکه حامل نوعی پیام فرهنگی و زیبایی‌شناسی نیز بوده است.

قدم زدن در فضای کازینو رامسر، حسی از عبور به گذشته‌ای فراموش‌شده را در ذهن تداعی می‌کند. با ورود به تالار اصلی، نور طبیعی از پنجره‌های بلند به کف مرمری می‌تابد و انعکاس آن بر دیوارهای تزئین‌شده، شکوهی خاص به فضا می‌بخشد. سکوت سنگین بنا، در تضاد با خاطراتی است که از صدای خنده، موسیقی زنده و زمزمه‌های بازی در ذهن نقش می‌بندد. هر گوشه از ساختمان، گویی حامل داستانی است از شب‌های پرزرق‌وبرق و مهمانی‌هایی که روزگاری در آن برگزار می‌شد.

حس حضور در چنین مکانی، بیننده را به تامل درباره تاریخ، هویت و تغییرات اجتماعی ایران وا‌می‌دارد. در لحظه‌ای که دست بر دیوار سرد و سنگی می‌کشی، گویی با گذشته‌ای پررمز و راز ارتباط برقرار می‌کنی؛ گذشته‌ای که هنوز در سکوت این بنا نفس می‌کشد.

کازینو رامسر

کازینو رامسر

تاریخچه قمار و شرط بندی در کشور ایران به دوران کهن باز می گردد با اینحال ایجاد مراکزی به عنوان آنچه که امروزه آن را قمارخانه یا همان کازینو می نامیم را می توان در سال های پیش از دوران انقلاب اسلامی سال ۵۷ جستجو کرد. با مروری بر تاریخ ایران پیش از وقوع انقلاب اسلامی سال ۵۷ رواج سرگرمی های شبانه و کازینوها را می توان یکی از کسب و کارهای موفق در آن زمان دانست که در این میان رامسر با دارا بودن جاذبه های شگفت انگیز طبیعی از جمله مراکزی بود که احداث هتل و کازینوها در آن موجب تبدیل شدن رامسر به یک مرکز قمار گردید.

اولین طرح ها در سال های ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۱ خورشیدی به بهره برداری رسید، که این پروژه ها با هدف بهره گیری از جاذبه های طبیعی رامسر و استفاده از خط ساحلی آن به منظور تبدیل رامسر به یک مکان مناسب برای تفریح و سرگرمی به طوری که با میزبانی بازی های قمار به درآمدزایی منجر شود آغاز گردید.

البته پس از وقوع انقلاب اسلامی سال ۵۷ توسعه آن متوقف و کاربری مراکز بازی ها و سرگرمی های قمار به علت مغایرت با دین اسلام به طور کامل متوقف شد. حال در ادامه به معرفی مختصری از قسمت های گوناگون پروژه رامسر می پردازیم، پروژه ای که بطور موفقیت آمیزی رامسر را در زمان خود به یک مرکز مهم برای پرداختن به سرگرمی های قمار در خاورمیانه تبدیل کرده بود.

این پروژه ها با بهره برداری از طرح های قسمتی از شهر که به بلوار کازینو شهرت دارد به اوج خود رسید که در انتهای این بلوار (نام کنونی آن بلوار معلم می باشد) بنایی با هویت کازینو به بهره برداری رسید که دارای معماری چشم نوازی بود.

کازینو رامسر

در واقع در طراحی و ایده پردازه تبدیل رامسر به عنوان یک مرکز قمار و مقصدی برای قماربازان بیشتر از طراحی های غربی استفاده شده است بطوری که هر دو طرف این بلوار پوشیده از درخت ها نخل و سرو بوده و همچنین یک باغ به همراه حوضچه که با مجسمه ها و چراغ هایی به سبک غربی طراحی شده اند تزئین گشته است، این بلوار که از دامنه کوهپایه تا خط ساحل امتداد دارد در واقع ارتباط دهنده ساختمان کازینو رامسر که در کنار ساحل بنا شده است با بنای هتل رامسر که در دامنه کوه ساخته شده است می باشد.

بلوار کازینو همچنین دارای سطح سنگفرش شده می باشد که قدم زدن میان مسیر کازینو و هتل را به تجربه ای لذت بخش تبدیل کرده است، گرچه بهتر است بدانید استفاده از این بلوار در ابتدا به منظور تردد با خودرو معمول بوده است و بعدها به یک پیاده رو تبدیل شد.

در مورد اهمیت این بلوار نیز بهتر است بدانید که استقبال مردم نهایتا منجر به ثبت این بلوار با شماره ی ۱۵۲۱ در فهرست آثار ملی ایران گردید، طول مسیر ۲ کیلومتر می باشد و امروزه به عنوان محلی برای پیاده روی مردم محلی و توریست ها مورد استفاده قرار می گیرد.

مجموعه هتل ها و کازینوهای رامسر به سرعت توجه ثروتمندان داخلی و خارجی را که قصد خوشگذرانی داشتند به خود جلب نمود، همچنین گاها اعضای خانواده سلطنتی پهلوی نیز از هتل و کازینو رامسر استفاده می کردند که این موضوع خود بر اهمیت این منطقه می افزود.

همچنین بنای هتل رامسر با بلوار کازینو در یک راستا قرار گرفته است به شکلی که از ایوان هتل می‌توان انتهای بلوار که به کازینو و دریا منتهی می‌شود را دید، در طراحی این بنا نکته قابل توجه استفاده از رنگ سفید در ساختمان هتل است که باعث پدیدار شدن آن در میان دامنه کوه و پوشش گیاهی آن می شود.

آنطور که در گزارش ها و خاطرات به جای مانده بدست می آید علاوه بر ساختمان خود کازینو هتل رامسر نیز به عنوان بخشی از این مجموعه میزبان برخی بازی های قمار و بخصوص جمع های خصوصی تر بوده است زیرا که قرار گرفتن امکاناتی چون رستوران در ساختمان هتل به قماربازان این امکان را می داده است که برای رفع خستگی در میان بازی و صرف غذا دسترسی آسان تری به رستوران داشته باشند.

جمع بندی

کازینو رامسر را نمی‌توان صرفا یک مرکز قمار دانست؛ بلکه باید آن را به‌عنوان یک نماد فرهنگی و تاریخی بررسی کرد که در بستر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران شکل گرفت. این بنا، با معماری خاص و موقعیت جغرافیایی ممتاز، نشان‌دهنده تلاش حکومت پهلوی برای مدرن‌سازی کشور و جذب سرمایه‌گذاری خارجی از طریق گردشگری بود.

با وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، فعالیت‌های قمار در ایران ممنوع شد و کازینو رامسر نیز به‌عنوان نماد این سبک زندگی، تعطیل گردید. با این حال، ساختمان آن همچنان پابرجاست و به‌عنوان بخشی از میراث معماری دوران پهلوی، مورد توجه گردشگران و پژوهشگران قرار دارد.

امروز، کازینو رامسر نه‌تنها یادآور دوران خاصی از تاریخ ایران است، بلکه بستری برای تامل درباره رابطه میان قدرت، فرهنگ، تفریح و هویت ملی محسوب می‌شود. بررسی این مکان می‌تواند به درک بهتر از چگونگی تعامل ایران با مدرنیته و چالش‌های فرهنگی آن در قرن بیستم کمک کند.