رواج و محبوبیت یافتن قماربازی در افغانستان تاریخ طولانی دارد تا آنجا که این فراز و نشیب ها گاهی در آثار فرهنگی مانند ترانه، آهنگ و موسیقی نیز بازتاب یافته اند.
امروزه حتی با وجود محدودیت ها و منع های دینی از سوی دولت و مذهبیون قمار در جامعه افغانستان همچنان رواج دارد، اگرچه قماربازی در افغانستان بیشتر بصورت جمع های محلی و بر روی بازی های سنتی برگزار می گردد.
قمار در افغانستان، با وجود ممنوعیت شرعی و قانونی، همچنان در برخی بخش‌های جامعه حضور دارد. در عرف عمومی، شرط بندی میان دو نفر—حتی بر سر مسائل ساده—نوعی قمار تلقی می‌شود. اسلام قمار را به‌صراحت حرام دانسته، اما در محافل خانگی، شب‌نشینی‌ها و مراسم‌های محلی، این عمل گاه به‌عنوان سرگرمی یا رقابت پذیرفته می‌شود. بسیاری از مردم آن را بخشی از تفریح روزمره می‌دانند.
بازی‌های سنتی مانند بترنو، چهار والی، و کمسائی در مناطق مختلف افغانستان رایج‌اند. این بازی‌ها گاه با شرط‌گذاری‌های سنگین همراه می‌شوند؛ از پول نقد گرفته تا زمین، خانه یا حیوانات.
قماربازی در افغانستان
در برخی محافل، این بازی‌ها نه‌تنها جنبه تفریحی دارند بلکه نوعی آزمون هوش، جسارت و شانس تلقی می‌شوند. برای برخی، قمار راهی برای اثبات مهارت و قدرت تصمیم‌گیری است. در سال‌های اخیر، قماربازی مدرن‌تری مانند شرط بندی در بازی اسنوکر، بیلیارد و بازی های الکترونیکی در میان جوانان محبوب شده‌اند. کلوپ‌های سنوکر در برخی مناطق به محل تجمع بیکاران تبدیل شده‌اند و گاه زمینه‌ساز مشکلات خانوادگی و اجتماعی اند.
در فرهنگ عامه، اصطلاح «گرگی» به کسانی اطلاق می‌شود که زندگی‌شان با قمار گره خورده و بدون آن احساس بی‌هدفی دارند. این واژه نشاندهنده وابستگی روانی و اجتماعی به قمار است. این تضاد میان ممنوعیت رسمی و پذیرش فرهنگی، جایگاه قمار را در جامعه افغانستان پیچیده و چندلایه کرده است. قمار در افغانستان نه فقط یک عمل ممنوع، بلکه پدیده‌ای فرهنگی با ابعاد اجتماعی، روانی و اقتصادی است.
آهنگ افغانستانی با موضوع قمار
گرچه نتوانستیم تاریخچه ای درباره این آهنگ، شاعر و خواننده اصلی آن بیابیم ولی آنچه از نوع اشعار و سبک اجراهای این آهنگ به دست می آید نشان از قدمت این اثر دارد و با توجه آنچه در اینترنت فراوانی بیشتری دارد احتمالا از محبوب ترین موزیک های میان مردم افغانستان می باشد. به نظر می آید این آهنگ تابحال توسط سه خواننده به اجرا درآمده است که البته دارای کیفیت پایین در ضبط صدا و فاقد ویدئوی اختصاصی هستند، در ادامه پخش صوتی آنها قرار داده شده است.
در پایان از بازدیدکنندگان و همراهان مجله دعوت می گردد در صورت اطلاع از منابع و یا اسناد بیشتر درباره این اثر و به منظور تکمیل این نوشته مشارکت نموده و اطلاعات خود را در قسمت دیدگاه های این مطلب با ما در میان بگذارند، پیشاپیش از همراهی شما سپاسگذاریم.
آهنگ قمار – سیف الدین
آهنگ قمار – دمبوره
آهنگ قمار – بگینچه
جمع بندی
با وجود ممنوعیت شرعی و قانونی، قمار در افغانستان به‌عنوان یک پدیده فرهنگی و اجتماعی همچنان پابرجاست. بازی‌های سنتی و مدرن، از محافل خانگی تا کلپ‌های شهری، نشان می‌دهند که قمار نه‌تنها به‌عنوان سرگرمی بلکه به‌عنوان ابزاری برای رقابت، اثبات شانس و مهارت در میان برخی اقشار جامعه پذیرفته شده است. این حضور گسترده، گاه با پیامدهای منفی مانند بیکاری، اختلافات خانوادگی و وابستگی روانی همراه است.
پیشتر در مطلب مربوط به آهنگ قمارباز سوزان روشن به معرفی یکی از اثرهای خلق شده با موضوع قمار به زبان فارسی پرداختیم، و نیز آهنگ قمارباز از ایرج حبیبی را بررسی کرده ایم که نگاهی بر این دو نوشته و آشنایی با محتوای آنها نیز به درک بهتر از قمار در آثار هنری کمک خواهد کرد.
در نهایت، قمار در افغانستان را نمی‌توان صرفا یک عمل ممنوع دانست، بلکه باید آن را در بستر فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی بررسی کرد. تضاد میان آموزه‌های دینی و واقعیت‌های روزمره، نشاندهنده نیاز به گفت‌وگویی عمیق‌تر درباره نقش قمار در زندگی مردم، تأثیرات آن، و راه‌های مدیریت یا اصلاح آن در چارچوب فرهنگی بومی است.
