نمی توان منکر عمومیت باور به شانس بود، همچنین اعتقاد به اینکه یک حیوان می تواند موجب خوش شانسی باشد نیز باوری فراگیر در تمامی ملل و فرهنگ هاست.
در زندگی پیچیده ای که که ذاتا با عدم قطعیت و ریسک همراه است، باور به نمادهای شانس نوعی پناه روانی محسوب میشود. بسیاری بر این باورند که همراه داشتن تصویر، مجسمه یا حتی یک شیء مرتبط با برخی موجودات میتواند جریان زندگی شان را به نفع آنها تغییر دهد. این رفتارها، اگرچه از منظر علمی قابل اثبات نیستند، اما از نظر روانشناسی نقش مهمی در ایجاد حس کنترل و اعتمادبهنفس ایفا میکنند.
آنچه بارز است این است که اعتقاد به این مسائل در میان عامه مردم و در طول نسل ها، بسیار رایج و معمول میباشد؛ گاه بر اساس این باورها برخی قماربازان همراه داشتن اشیاء خاص با خود و در هنگام بازی را با خوششانسی مرتبط میدانند. در ادامه مروری خواهیم داشت بر ۱۳ حیوان که نماد شانس، خوش شانسی و خوش یمنی هستند؛ حیواناتی که گاه به عنوان محافظان بخت شناخته میشوند و یا در باور عمومی با پیروزی و ثروت گره خوردهاند.
در نوشته نماد شانس در فرهنگ عامه: از شرق تا غرب مروری بر عناصر شناخته شده در ارتباط با شانس صورت پذیرفته است که مطالعه آن نیز به شما پیشنهاد می شود.
حیوانات نماد شانس
حیوانات نماد شانس
در بسیاری از فرهنگها، موجوداتی از دل طبیعت بهعنوان نمادهایی از شانس، سعادت یا محافظت شناخته شدهاند. این باورها گاه ریشه در اسطورهها و افسانههای کهن دارند و گاه از طریق تجربههای فردی یا جمعی شکل گرفتهاند. آنچه این نمادها را متمایز میکند، نه فقط ظاهرشان، بلکه ویژگیهایی است که به آنها نسبت داده میشود؛ از هوش و سرعت گرفته تا وفاداری و قدرت پیشبینی.
جذابیت این نمادها تنها به عنوان یک جریان فرهنگی خنثی نیست بلکه در بسیاری جوانب زندگی اجتماعی تاثیرگذاری آشکاری دارند. در هنر، ادبیات، طراحی، تبلیغات و حتی قماربازی و شرطبندی، استفاده از این موجودات بهعنوان نشانههایی از بخت و موفقیت بسیار رایج است. گاه در قالب طلسم، گاه در نقش شخصیتهای داستانی، و گاه بهعنوان عناصر تزئینی در محیطهای بازی و سرگرمی ظاهر میشوند. این حضور گسترده نشان میدهد که باور به شانس، فراتر از یک رفتار فردی، به بخشی از زبان فرهنگی جوامع تبدیل شده است.
خرگوش
خرگوش از جمله پرطرفدارترین حیوانات خانگی می باشد، در این میان عده ای باور دارند که سه مرتبه تکرار عبارت خرگوش (احتمالا به هر زبانی!) در روز آغازین یک سال جدید می تواند موجب افزایش ثروت و شانس شخص در تمام طول سال گردد. بعضی قماربازان در هنگام مراجعه به قمارخانه ها نمونه های عروسکی کوچک خرگوش را به عنوان یک سمبل خوش شانسی با خود به همراه دارند.
در بسیاری از فرهنگها، خرگوش حیوانی با گوشهای بلند و حرکات سریع، نمادی از زایش، باروری و آغازهای تازه است. حضورش در آیینهای بهاری و ارتباطش با چرخه طبیعت، او را به یکی از محبوبترین نشانههای خوششانسی بدل کرده است.

اژدها
اژدها بخش مهمی از فرهنگ چینی هست و یکی از نمادهایی هست که در فال چینی به کار گرفته شده است، بر اساس افسانه هایی در میان چینی های باستان، آنها اعتقاد داشته اند که امپراطور در حقیقت فرزند اژدها می باشد. طبق اعتقادات باستانی چینی ها، اژدها ماهیت خوبی دارد و باعث بارش باران و برکت است و خوش شانسی و ثروت را به همراه دارد.
اژدها موجودی افسانهای با بالهای عظیم و نفس آتشین، در شرق نماد قدرت الهی و در غرب نشانهای از خطر و هیبت است. با وجود تفاوتهای فرهنگی، همگان بر این باورند که حضورش میتواند مسیر سرنوشت را دگرگون کند.

ببر
ببر از حیوانات مورد استفاده در فال های چینی است و به دلیل نقاط قوت و شجاعتی که دارد مورد توجه می باشد و در برخی تصویرهای مربوط به فرهنگ آسیای شرقی خدای ثروت نشسته بر روی یک ببر به تصویر درآمده است. بر طبق برخی افسانه ها در چین، ببرها قدرت این را دارند که با نیروهای شیطانی مقابله کنند.
ببر حیوانی خشن، چابک و سلطهگر که در بسیاری از تمدنها نماد شجاعت و پیروزی است. نقش او در افسانهها و نمادهای سلطنتی، نشان از جایگاهش بهعنوان محافظ بخت و نماد قدرت دارد.

ققنوس
ققنوس حیوانی مهم در اساطیر ایران، یونان و چین است و بر اساس باورها ققنوس عشق و شانس را با خود به همراه خواهد آورد، طبق افسانه ها ققنوس نشانه تجدید، تولد دوباره و غلبه بر تاریکی می باشد. همچنین در برخی فرهنگ ها اعتقاد بر این است که ققنوس و اژدها مکمل یکدیگر هستند و در تصویرگری ها بصورت مرتبط و با هم نقاشی می گردند.
ققنوس اسطورهای که از خاکستر خود زاده میشود، نمادی از تولد دوباره، امید و جاودانگی است. در بسیاری از فرهنگها، حضورش با تحولهای مثبت و رهایی از سختیها همراه است.

دلفین
دلفین در میان بسیاری از فرهنگ ها حیوانی باهوش و دوست انسان ها شناخته می شود که خوش شانسی را به ارمغان می آورد، همچنین بومیان آمریکا دلفین ها را به عنوان محافظ جان انسان ها می شناختند. دلفین ها بخصوص در میان دریانوردان محبوبیت بسیاری داشته اند و در سفرهای دریایی مشاهده دلفین به عنوان نشانه ای از خوش شانسی و امنیت تلقی می شده است.
دلفین حیوانی بازیگوش و هوشمند، که در افسانههای دریایی نماد شادی، ارتباط و محافظت است. باور به اینکه حضورش در سفرهای دریایی خوششانسی میآورد، هنوز در برخی جوامع پابرجاست.

ماهی قرمز
ماهی قرمز علاوه بر اینکه در سفره هفت سین باستانی مورد استفاده قرار می گیرد در کشورها و فرهنگ های مختلف دیگری نیز به عنوان حیوانی خوش یمن پذیرفته شده است. موجودی کوچک و رنگارنگ که در فرهنگهای آسیایی نماد ثروت، فراوانی و جریان زندگی است. حرکت روانش در آب، استعارهای از حرکت بیمانع در مسیر موفقیت تلقی میشود.
ماهی قرمز در کشورهایی از قبیل جمهوری چک به عنوان یکی از نمادهای شانسی شناخته می شود، در برخی داستان ها و افسانه های ساکنین این کشور ماجراهایی درباره قدرت رازآلود ماهی قرمز برای به موفقیت رساندن انسان ها وجود دارد. فرهنگ های باستانی مانند یونانیان، مصری ها و بودایی ها نیز ماهی قرمز را مقدس می دانند و از آن به عنوان نماد ثروت، روابط زناشویی مستحکم و خوش شانسی یاد می کنند.

فیل
فیل از جمله نمادهای خوش شانسی در فرهنگ کشورهای آسیایی است، مردم در این کشورها عموما مجسمه های فیل که به خوبی تزئین شده اند را برای قرار دادن در خانه ها خریداری می کنند و باور دارند که این حیوان موج خوش شانسی می باشد. استفاده از نماد فیل بخصوص در کشور هند محبوبیت بسیاری دارد و بر اساس اعتقادات مردم در این کشور فیل موجب کسب ثروت و محافظت در برابر بدشانسی هاست.
بر اساس برخی باورها در هند خدای هندو، گانش، سری همانند فیل داشته و از اینرو فیل به عنوان سمبلی از هوش و خرد نیز شناخته می شود. موجودی عظیمالجثه با حافظهای قوی، در بسیاری از فرهنگها نماد خرد، وفاداری و خوششانسی خانوادگی است. باور به اینکه لمس مجسمهاش بخت را تغییر میدهد، هنوز در بسیاری از نقاط جهان رایج است.

قورباغه
قورباغه در فرهنگ مردم کشورهای آسیایی، بخصوص آسیای شرقی، نماد سعادت و ثروت می باشد. در فرهنگ چینی از مجسمه های این حیوان در خانه ها به منظور کسب ثروت و رفاه استفاده می شود، این موضوع برگرفته از یک داستان کهن درباره یک قورباغه دارای سه پا می باشد که هر روز برای مردی یک سکه طلا را با خود به همراه می آورد و از اینرو مجسمه های قورباغه قرار گرفته در خانه ها عموما دارای سه پا می باشد.
موجودی دوزیست با توانایی جهش و تغییر، در فرهنگهای شرقی نماد تحول، باران و فراوانی است. حضورش در کنار آب، نشانهای از پیوند با طبیعت و جریان انرژی مثبت تلقی میشود.

اسب
حضور اسب در برخی داستان های اساطیری یونانی و نقش آن در شکست ها و پیروزی های مهم در سرتاسر تاریخ نبردها و کشورگشایی ها باعث شده تا مردم به این باور برسند که اسب ها از جمله حیواناتی هستند که با خود خوش شانسی به ارمغان می آورند.
در بخشی از داستان های اساطیری یونانی و در تولد معجزه آسای اسب بالدار محبوب، پگاسوس، اسب از انسانها در برابر نیروهای شر محافظت می نماید. اسب حیوانی نجیب و پرسرعت که در افسانهها نماد آزادی، سفر و پیروزی است. در بسیاری از فرهنگها، تصویرش با موفقیت و حرکت رو به جلو گره خورده است.

خوک
خوک، نمادی از سعادت و موفقیت است، سمبل این حیوان در بخشی از زودیاک چین و در فرهنگ عامه کشورهایی از قبیل آلمان، ایرلند و کشورهای شمال اروپا بسیار مورد توجه مردم قرار دارد. همچنین جالب توجه است که نماد خوک به عنوان قلک در میان بسیاری از مردم محبوبیت بالایی دارد.
تصور عمومی درباره این حیوان، موجودی گرد و چاق با چهرهای خندان می باشد که در فرهنگهای شرقی نماد ثروت، فراوانی و زندگی آسوده است. باور به اینکه حضورش در خانه برکت میآورد، هنوز در بسیاری از جوامع پابرجاست.

کفشدوزک
اعتقادهایی وجود دارد که اگر یک کفشدوزک بر روی شما بیافتد، نباید آن را از خودتون دور کنید و می بایست صبر کنید تا کفشدوزک با تصمیم خود حرکت کند، همچنین برخی معتقدند در این حالت پیش از اینکه کفشدوزک شما را ترک کند می بایست یک آرزو و خواسته را با او مطرح کنید و کفشدوزک به شما در برآورده کردن آن آرزو کمک خواهد نمود.
این حیوان حشره ای کوچک با بالهای خالدار، در فرهنگهای اروپایی نماد خوششانسی و محافظت از کودکان است. دیدنش در باغها اغلب با لبخند و امید همراه میشود.

اسب تک شاخ
اسب های تک شاخ حیواناتی از افسانه های اسکاتلندی هستند که نوعی سمبل شانس و خلوص در نظر گرفته شده اند و البته در میان افراد و فرهنگ های متفاوت گاها این باور وجود دارد که این اسب ها یک حیوان واقعی هستند. در فرهنگ ویتنامی نیز تک شاخ یک حیوان اسطوره ای مقدس محسوب می شود و اعتقاد بر این است که این حیوان افسانه ای نمادی از رحمت است.
موجودی افسانهای با شاخی درخشان، نمادی از پاکی، زیبایی و آرزوهای دستنیافتنی است. در فرهنگهای مدرن، حضورش با رویاپردازی و امید به تحقق غیرممکنها همراه است.

جیرجیرک
جیرجیرک ها از حیوانات محبوب در فرهنگ مردم چین هستند، با اینحال سالهاست که بسیاری از مردم در نقاط مختلف دنیا آواز خواندن جیرجیرک ها در هنگام شب را موجب کسب ثروت برای شنوندگان این صداها می دانند. اگرچه به نظر می آید که در کشور ایرلند این موضوع تفاوت داشته باشد به شکلی که جیرجیرک را موجب بدشانسی می دانند.
موجودی کوچک و آوازخوان که در شبهای تابستانی شنیده میشود، در برخی فرهنگها نماد آرامش، خوششانسی و پیامآوری از جهان دیگر است. باور به اینکه صدایش نویدبخش اتفاقات خوب است، هنوز زنده است.

جمع بندی
با مرور نمادهای خوششانسی در فرهنگهای مختلف، درمییابیم که حیوانات نقش پررنگی در شکلگیری باورهای عامیانه و آیینی ایفا کردهاند. خرگوش با نماد باروری و آغازهای تازه، در بسیاری از آیینهای بهاری ظاهر میشود و بهعنوان پیامآور خوششانسی شناخته میشود. اژدها، با هیبت اسطورهایاش، در شرق نماد قدرت الهی و در غرب نشانهای از خطر و عظمت است؛ اما در هر دو فرهنگ، حضورش با تحول و بخت همراه است.
ببر، با قدرت و جسارتش، در نمادهای سلطنتی و افسانههای جنگی جایگاه ویژهای دارد و اغلب بهعنوان محافظ بخت شناخته میشود. ققنوس، پرندهای که از خاکستر خود زاده میشود، نماد تولد دوباره و امید است؛ و در بسیاری از فرهنگها، نویدبخش رهایی از سختیها و ورود به مرحلهای نو از زندگی تلقی میشود. دلفین، با طبیعت بازیگوش و ارتباطگرش، در باورهای دریایی نماد شادی و محافظت در سفرهاست.
ماهی قرمز، با رنگ درخشان و حرکت روانش، در فرهنگهای آسیایی نماد ثروت و جریان زندگی است. فیل، با حافظه قوی و جثه عظیم، در بسیاری از جوامع نماد خرد، وفاداری و خوششانسی خانوادگی است؛ و باور به اینکه لمس مجسمهاش بخت را تغییر میدهد، هنوز پابرجاست. قورباغه، موجودی دوزیست و جهنده، در شرق نماد باران، تحول و فراوانی است و اغلب در کنار آب بهعنوان نشانهای از انرژی مثبت دیده میشود.
اسب، با سرعت و نجابتش، در افسانهها نماد آزادی و پیروزی است و تصویرش اغلب با حرکت رو به جلو و موفقیت گره خورده است. خوک، با ظاهر گرد و چهره خندان، در فرهنگهای شرقی نماد زندگی آسوده و فراوانی است. کفشدوزک، با بالهای خالدار و ظاهر دلنشین، در اروپا نماد محافظت از کودکان و خوششانسی در لحظات حساس زندگی است.
یونیکورن، موجودی افسانهای با شاخی درخشان، نماد پاکی، زیبایی و آرزوهای دستنیافتنی است؛ و در فرهنگهای مدرن، حضورش با رویاپردازی و امید به تحقق غیرممکنها همراه است. جیرجیرک، با آواز شبانهاش، در برخی فرهنگها نماد آرامش، پیامآوری و نوید اتفاقات خوب است. این مجموعه نمادها، هر یک با ویژگیهای خاص خود، نشان میدهند که انسان چگونه از دل طبیعت، مفاهیم انتزاعی چون شانس، امید و تحول را تجسم بخشیده است.
از دل افسانهها تا واقعیات امروزی، این حیوانات نهتنها نماد شانس هستند، بلکه قصههایی زنده از آرزو، امید و رازهای پنهان بشر را با خود حمل میکنند.
حیوانات نماد شانس